ПАЛІНОЛОГІЧНІ ДОСЛІДЖЕННЯ ВІДКЛАДІВ ГОЛОЦЕНУ СТЕПОВОЇ ЗОНИ УКРАЇНИ: ПАЛІНОСТРАТИГРАФІЧНІ ТА ПАЛЕОЕКОЛОГІЧНІ АСПЕКТИ
DOI:
https://doi.org/10.30836/igs.2522-9753.2009.148163Ключові слова:
голоцен, спорово-пилковий аналіз, радіохронологічний аналіз, степова зона, УкраїниАнотація
Проаналізовано та узагальнено результати палінологічних досліджень відкладів голоцену степової зони України на рівні відносної та абсолютної хронології. Одержані дані розглянуті у контексті їх використання для обгрунтування періодизації голоцену. Наведено приклади залучення видових визначень викопного пилку при реконструкції природних і антропогенних змін на досліджуваній території в голоцені.
Посилання
Arap R.Ya., Bezusko L.G., Syabryaj S.V. ta in. Dopovnennya do istoriyi roslynnosti pivdnya Ukrayiny v neogeni-antropogeni (za paleopalinologichnymy danymy // Ukr. botan. zhurn. - 1992. - T. 49, № 6. - S. 46-49.
Artyushenko A.T. Rastitel'nost' Lesostepi i Stepi Ukrainy v chetvertichnom periode (po dannym sporovo-pyl'cevogo analiza). - Kiev: Nauk. dumka, 1970. - 176 s.
Artyushenko O.T., Arap R.Ya., Bezusko L.G. ta in. Spivvidnoshennya skladu subfosylnyx sporovo-pylkovyx spektriv i suchasnoyi roslynnosti Ukrayiny // Ukr. botan. zhurn. - 1986. - T. 43, № 3. - S. 57-62.
Bezusko L.G. Palinologichna xarakterystyka vidkladiv neolitu ta eneolitu bagatosharovogo poselennya Kam'yana Mogyla (Zaporizka oblast, Ukrayina) // Nauk. zap. Nacz. un-tu Kyyevo-Mogylyanska Akademiya. Biologiya ta ekologiya. - 2006. - T. 54. - S. 11-19.
Bezusko L.G., Bezusko A.G. Osnovni dominantni kompleksy pylkovyx spektriv poverxnevyx prob gruntiv stepovoyi zony Ukrayiny // Nauk. zap. Nacz. un-tu Kyyevo-Mogylyanska Akademiya. Biologiya ta ekologiya. - 1999. - T. 10. - S. 4-9.
Bezusko L.G., Bezusko A.G. Do pytannya pro poshyrennya lisiv u Nyzhnomu Podniprov'yi u piznomu goloceni (za palinologichnymy danymy) // Nauk. zap. Nacz. un-tu Kyyevo-Mogylyanska Akademiya. Biologiya ta ekologiya. - 2000. - T. 18. - S. 4-11.
Bezusko L.G., Bezusko A.G., Yesylevskyj S.O. Aktuopalinologichni aspekty paleoekologiyi golocenu (na prykladi stepovoyi zony Ukrayiny) // Nauk. zap. Nacz. un-tu Kyyevo-Mogylyanska Akademiya. Pryrodn. nauky. - 1998. - T. 5. - S. 51-57.
Bezusko L.G., Bezusko A.G., Mosyakin S.L. Suchasnyj stan palinologichnoyi vyvchenosti poverxnevyx shariv gruntiv stepovoyi zony Ukrayiny // Stepovi i galofilni ekosystemy Ukrayiny: Zb. nauk. pr., prysvyachenyj 100-richchyu z dnya narodzhennya d ra biol. nauk., prof. G.I. Bilyka / Instytut botaniky im. M.G. Xolodnogo NAN Ukrayiny. - Dep. v DNTB Ukrayiny. - K., 2004. - S. 398-414.
Bezusko L.G., Bezusko A.G., Mosyakin S.L., Kotova N.S. Palinologichna xarakterystyka vidkladiv eneolitu bagatosharovogo poselennya Razdolne (Doneczka oblast, Ukrayina) // Ukr. botan. zhurn. - 2006. - T. 63, № 6. - S. 783-793.
Bezusko L.G., Bezusko A.G., Mosyakin S.L., Cymbalyuk Z.M. Pylok rodyny Chenopodiaceae Juss. u skladi subfosylnyx spektriv Arabatskoyi Strilky (Ukrayina) // Nauk. zap. Nacz. un-tu Kyyevo-Mogylyanska Akademiya. Biologiya ta ekologiya. - 2007. - T. 67. - S. 9-14.
Bezusko L.G., Bezusko A.G., Mosyakin S.L., Cymbalyuk Z.M. Perspektyvy vykorystannya pylku rodu Plantago L. (Plantaginaceae Juss.) pry vyznachenni antro-pogennyx zmin roslynnogo pokryvu Ukrayiny v goloceni // Ukr. botan. zhurn. - 2007. - T. 64, № 1. - S. 3-12.
Bezusko L.G., Bezusko T.V., Yesylevskyj S.O., Kovalyux M.M. Do pytannya pro zminy klimatu ta roslynnosti stepovoyi zony Ukrayiny v goloceni // Nauk. zap. Nacz. un-tu Kyyevo-Mogylyanska Akademiya. - Specz. vyp. - 2000. - T. 18, ch. 2. - S. 284-287.
Bezus'ko L.G., Kostylev A.V., SHelyag-Sosonko YU.R. Marevye stepnoj zony Ukrainy v golocene // Botan. zhurn. - 1992. - T. 77, № 11. - S. 67-71.
Bezus'ko L.G., Kotova N.S., Kovalyuh N.N. Naselenie ehpohi neolita - rannego ehneolita Zapadnogo Priazov'ya i okruzhayushchaya sreda // Starozhytnosti stepovogo Prychornomor'ya i Krymu. - Zaporizhzhya, 2000. - T. 8. - S. 89-109.
Bezusko L.G., Mosyakin S.L., Cymbalyuk Z.M. Pylok rodyny Chenopodiaceae Vent. - indykator pryrodnyx ta antropogennyx zmin roslynnogo pokryvu Ukrayiny v goloceni // Nauk. zap. Nacz. un-tu Kyyevo-Mogylyanska Akademiya. Pryrodn. nauky. - 2003. - T. 22. - S. 392-395.
Bezusko L.G., Mosyakin S.L., Cymbalyuk Z.M. Pylok Chenopodiaceae Vent. yak indykator zmin pryrodnyx umov na terytoriyi Ukrayiny v plejstoceni // Ukr. botan. zhurn. - 2006. - T. 63, # 5. - S. 645-653.
Gerasimenko N.P. Prirodnaya sreda obitaniya cheloveka na yugo-vostoke Ukrainy v pozdnelednikov'e i golocene (po materialam paleogeograficheskogo izucheniya arheologicheskih pamyatnikov) // Arheologicheskij al'manah. - Doneck, 1997. - № 6. - S. 3-64.
Gerasymenko N.P. Rozvytok zonalnyx landshaftiv chetvertynnogo periodu na terytoriyi Ukrayiny: Avtoref. dys. ... d-ra geograf. nauk. - K., 2004. - 39 s.
Dinesman L.G. Biogeocenozy stepej v golocene. - M.: Nauka, 1977. - 160 s.
Doluhanov P.M., Pashkevich G.A. Paleogeograficheskie rubezhi verhnego plejstocena - golocena i razvitie hozyajstvennyh tipov na yugo-vostoke Evropy // Paleoehkologiya drevnego cheloveka. - M.: Nauka, 1977. - S. 134-145.
Zerov D.K. Narys rozvytku roslynnosti na terytoriyi Ukrayinskoyi RSR v chetvertynnomu periodi na osnovi paleobotanichnyx doslidzhen // Botan. zhurn. - 1952. - T. 9, № 4. - S. 5-19.
Zerov D.K., Artyushenko A.T. Istoriya rastitel'nosti Ukrainy so vremeni maksimal'nogo oledeneniya po dannym sporovo-pyl'cevogo analiza // CHetvertichnyj period. - Kiev: AN USSR, 1961. - Vyp. 13-15. - S. 300-322.
Zubecz R.Ya. Sporovo-pylkovi doslidzhennya poverxnevyx shariv gruntu stepovoyi chastyny Ukrayiny // Ukr. botan. zhurn. - 1971. - T. 28, № 2. - S. 192-198.
Klymanov V.A., Arap R.Ya. Doslidzhennya suchasnyx sporovo-pylkovyx spektriv rivnynnoyi chastyny Ukrayiny statystychnym metodom // Ukr. botan. zhurn. - 1985. - T. 42, № 3. - S. 22-26.
Kremeneckij K.V. Paleoehkologiya drevnejshih zemledel'cev i skotovodov Russkoj ravniny. - M.: Nauka, 1991. - 193 s.
Lavrenko Ye.M., Izvyekova Z.T. Do vyvchennya landshaftiv i stratygrafiyi Kardashynskogo bolota v mezhax nyzu Dnipra // Chetvertynnyj period. - K., 1936. - Vyp. 11. - S. 3-14.
Monoszon M.H. Opredelitel' pyl'cy vidov semejstva marevyh: (Posobie po sporovo-pyl'cevomu analizu). - M.: Nauka, 1973. - 96 s.
Mosyakin S.L., Mosyakin A.S., Bezusko L.G. Rol filogeografichnyx metodiv i pidxodiv u suchasnyx rekonstrukciyax istoriyi roslynnogo svitu Yevropy // Ukr. botan. zhurn. - 2005. - T. 62, № 5. - S. 624-631.
Mosyakin S.L., Bezusko L.G., Mosyakin A.S. Relikty, refugiumy ta migracijni shlyaxy roslyn Yevropy u plejstoceni-goloceni: korotkyj oglyad filogeografichnyx svidchen // Ukr. botan. zhurn. - 2005. - T. 62, № 6. - S. 777-789.
Nejshtadt M.I. Istoriya lesov i paleogeografiya SSSR v golocene. - M.: Izd-vo AN SSSR, 1957. - 403 s.
Pashkevich G.A. Dinamika rastitel'nogo pokrova Severo-Zapadnogo Prichernomor'ya v golocene, ego izmeneniya pod vliyaniem cheloveka // Antropogennye faktory v istorii razvitiya sovremennyh ehkosistem. - M.: Nauka, 1981. - S. 74-86.
Spiridonova E.A., Aleshinskaya A.S. Periodizaciya neolita - ehneolita Evropejskoj Rossii po dannym palinologicheskogo analiza // Ros. arheologiya. - 1999. - №1. - S. 23-33.
Cymbalyuk Z.M., Mosyakin S.L., Bezusko L.G. Novi pidxody u rozrobci vyznachnyka pylku lobodovyx dlya cilej pylkovogo analizu (taksony flory Ukrayiny) // Nauk. zap. Nauk. MA. Biologiya ta ekologiya. - 2005. - T. 43. - S. 19-25.
Cymbalyuk Z.M., Mosyakin S.L., Bezusko L.G. Morfologiya pylku rodu Plantago L. s.l. (Plantaginaceae Juss. s.str.) flory Ukrayiny dlya cilej sporovo-pylkovogo analizu // Nauk. zap. Nauk. MA. Biologiya ta ekologiya. - 2006. - T. 54. - S. 24-30.
Kremenetski C.V. Holocene vegetation and climate history of southwestern Ukraine // Review of Palaeobotany and Palynology. - 1995. - Vol. 85. - P. 289-301.
Kremenetski C.V. The Late Holocene environmental and climate shift in Russia and surrounding lands // Third Millennium BC Climate Change and Old World Collapse / Ed. by N. Dalfes, G. Kukla, H. Weiss. - NATO ASI Series, Vol. 149. - Berlin; Heidelberg: Springer-Verlag, 1997. - P. 351-370.
Mosyakin S.L., Fedoronchuk M.M. Vascular plants of Ukraine. A nomenclatural checklist. - Kiev, 1999. - xxiv + 345 p.
